گهواره دید

آیا تا به حال به این موضوع فکر کرده اید که در قدیم برای محافظت و کنترل عبور و مرور از دروازه های شهر شیراز چه میکردند؟
گهواره دید یا گنبد عضد در قدیم به همین منظور ساخته شده است.ما در این مطلب قصد داریم تا به معرف گهواره دید بپردازیم.در ادامه با ما باشید.


معرفی گهواره دید

گهواره دید توسط عضد الدوله دیلمی (۳۳۷-۳۷۲ه.ق) به جهت تسلط بر معبر ورودی شهر، برای حفاظت از شهر و دیده بانی نگهبانان و نیز روشن کردن آتش و علامت دادن در دوران گذشته، از سنگ تراش نخورده و ساروج ساخته شد.تصوری از گهواره شیراز تصوری از گهواره شیراز

در چهار ضلع این طاق، چهار درگاه وجود دارد، هر ضلع آن دارای ۴ متر عرض و ۴ متر طول و ۳ متر ارتفاع است. ارتفاع گنبد نیز سه متر و نیم می باشد. بنای کلی گهواره دید، برگرفته شده از چهارطاقیهای دوره ساسانی است. وی هنگام ساخت دروازه قرآن، این چهار طاق را نیز بر فراز کوه مشرف به تنگه ساخت تا جایگاه دیده‌بانان و سربازانی باشد که بر رفت و آمد کاروان‌ها و شاهراه ورودی شمال شهر نظارت داشته باشند.

تصویری زیبا از گهواره دید تصویری زیبا از گهواره دید

در اصل می‌توان گفت گهواره دید ، برج دیده‌بانی و خبررسانی بوده است که از طریق آن نشانه‌ها و اخبار مهم را به دیگر نقاط می‌رسانده‌اند. برای فرستادن پیام‌های فوری و مهم از تابش نور آیینه، راه انداختن دود، به کار بردن بوق و شیپور استفاده می‌کردند و در شب‌ها نیز با روشن کردن آتش، برج‌های بعدی را خبر می‌کردند و بدین طریق از برج به برج خبرهای دوردست به پایتخت می‌رسید.

هم اکنون پیرامون این مکان درختکاری شده و یکی از گردشگاه‌های زیبای شیراز است که مسافران نیز در تور شیراز میتوانند از آن استفاده کنند.

چطور به گهواره دید برویم؟

برای رفتن به آنجا باید از بوستان کوهپایه که در دامن کوه چهل مقام قرار گرفته، گذشت و سپس در سینه کش کوه از طریق پلکان سیمانی که توسط شهرداری شیراز ساخته شده به آنجا رفت.پله های گهواره دید شیراز پله های گهواره دید شیراز

هم اکنون، در کوهپایه کوه چهل مقام از جانب شهرداری شیراز بوستان کوهپایه احداث شده است و حد فاصل بوستان تا گنبد عضد نیز پلکانی جهت سهولت رفت و آمد، ساخته شده است. این بنا پس از انقلاب اسلامی مرمت شد و در تاریخ ۵/۱۰/۱۳۵۲ با شماره ۹۶۱ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

منبع : سازمان میراث فرهنگی شیراز